SZER J.: Katastrofy budowlane. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018, stron 206
Książka składa się ze wstępu, jedenastu rozdziałów i zestawienia literatury.
Rozdział 1 „Wprowadzenie” zawiera definicje pojęcia katastrofy i awarii budowlanej. Na podstawie przykładów wyróżnia przypadki katastrof budowlanych, katastrof naturalnych, awarii instalacji czy katastrof spowodowanych umyślną działalnością człowieka. Przedstawia problematykę bezpieczeństwa obiektów budowlanych oraz obowiązków w tym zakresie uczestników procesu budowlanego i właścicieli bądź zarządców tych obiektów. Opisuje sposób postępowania i wymagane do wdrożenia procedury w przypadku zaistnienia katastrofy budowlanej. Charakteryzuje różne rodzaje kontroli formalnoprawnych i technicznych wprowadzanych w etapach planowania przestrzennego, projektowania, realizacji i użytkowania obiektów budowlanych, a także ich wpływ na bezpieczeństwo w budownictwie.
Rozdział 2 „Zbiory informacji zawierające dane o uszkodzeniach i zniszczeniach obiektów budowlanych” opisuje zakres, cel i rodzaj informacji dotyczących awarii i katastrof budowlanych zbieranych przez różne instytucje i ośrodki badawcze w Polsce, a w szczególności Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. Charakteryzuje rejestr usterek, awarii i katastrof budowlanych wdrożony do celów obowiązkowych ubezpieczeń budowlanych we Francji, a także jego walory poznawcze i prewencyjne.
Rozdział 3 „Katastrofy budowlane w Polsce w latach 1995–2015 według rejestru Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego” w sposób ogólny charakteryzuje przyczyny i skutki zaistniałych w poszczególnych latach katastrof budowlanych. Rozważania wzbogacono licznymi wykresami i wnioskami ogólnymi.
Rozdział 4 „Analiza katastrof w latach 2008–2015 według wybranych charakterystyk obiektów ulegających katastrofom” zawiera zobrazowane w postaci diagramów kołowych wyniki analiz dotyczące udziału procentowego, w całym zbiorze katastrof budowlanych, obiektów o różnych: funkcjach użytkowych, rodzajach konstrukcji nośnej, okresach eksploatacji, wysokościach i kubaturach, rodzajach własności.
Rozdział 5 „Zdarzenia losowe jako przyczyny katastrof” ujmuje analizy katastrof spowodowanych ekstremalnymi warunkami meteorologicznymi i hydrogeologicznymi, a w szczególności silnymi wiatrami, intensywnymi opadami atmosferycznymi, powodziami i osuwiskami, a także czynnikami losowymi, takimi jak wybuch gazu czy pożary. Analizy zostały wzbogacono wieloma wykresami i tablicami ujmującymi chronologicznie liczby katastrof spowodowanych wymienionymi przyczynami i ich skutki, a w odniesieniu do katastrof spowodowanych siłami natury – dodatkowo informacjami dotyczącymi miejsc i czasu ich występowania. Opisano również światowe przykłady największych katastrof spowodowanych wybuchem gazu i pożarem.
Rozdział 6 „Błędy ludzkie w cyklu życia obiektu jako przyczyny katastrof” zawiera dane statystyczne dotyczące katastrof spowodowanych błędami w prowadzeniu robót budowlanych w obiekcie istniejącym, a także realizacją robót ziemnych czy nowych obiektów głęboko posadowionych w bezpośrednim sąsiedztwie.
Rozdział 7 „Skutki katastrof budowlanych” ujmuje dane statystyczne z okresu 2008–2015 dotyczące: katastrof elementów konstrukcji obiektów budowlanych (ścian, dachu, stropów itp.), a także liczby poszkodowanych. W sposób ogólny charakteryzuje najtragiczniejsze pod względem liczby ofiar katastrofy zaistniałe w analizowanym okresie w Polsce.
Rozdział 8 „Studia przypadków” zawiera analizy dwunastu wybranych przypadków katastrof budowlanych, a rozdz. 9 „Analiza ryzyka w odniesieniu do bezpieczeństwa obiektów budowlanych” – autorską propozycję oceny prawdopodobieństwa wystąpienia katastrofy budowlanej na podstawie danych statystycznych zebranych w GUNB w latach 2008–2015.
Rozdział 10 „Możliwie przeciwdziałania katastrofom i ich skutkom” opisuje zmiany legislacyjne inspirowane wynikami analiz przyczyn katastrof budowlanych, a także zmiany norm dotyczących oddziaływań śniegiem czy wiatrem, a rozdz. 11 zawiera „Podsumowanie”.
Treść książki uzupełnia zestawienie publikacji, aktów prawnych i norm dotyczących omawianej tematyki.
Książka ujmuje całościowo problematykę przyczyn, skutków i charakterystyki katastrof budowlanych. Zawiera wartościową, autorską propozycję oceny ryzyka zagrożenia bezpieczeństwa obiektu budowlanego na skutek różnego rodzaju działań w okresie jego projektowania bądź poszczególnych etapów cyklu życia.
Książka charakteryzuje się atrakcyjną szatą graficzną. Powinna zainteresować inżynierów i techników budowlanych, inwestorów, właścicieli bądź zarządców obiektów budowlanych, przedstawicieli organów administracji publicznej, a także studentów wydziałów budownictwa i architektury uczelni technicznych.
Prof. dr hab. inż. Hanna Michalak
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej