BERGMEISTER K., FINGERLOOS F., WÖRNER J.D. (red.): BetonKalender 2018 • Bautenschutz – Brandschutz (Kalendarz Betonu 2018 • Ochrona budowli – Ochrona pożarowa).
Ernst & Sohn, Berlin 2018. Stron XVIII+XVII+932= 967, rys. 533, tabl. 237, pozycji piśmiennictwa 489, cena 174,- euro.
Dwutomowe dzieło, obecnie już jako 107. rocznik, składa się z trzynastu rozdziałów, opracowanych przez 32 autorów z Niemiec i Austrii. Poprzedzone jest słowem wstępnym redaktorów i zakończone listą haseł.
Tom I zawiera rozdziały I ÷ VII. Rozdział I poświęcono betonowi jako materiałowi budowlanemu – z następującymi podtytułami: wprowadzenie i definicja, materiały wyjściowe (cement, uziarnienie materiałów sypkich, domieszki, woda), beton świeży i młody – dojrzewanie, traktowanie dodatkowe, odkształcenia niezależne od obciążenia (temperatura, skurcz – przyczyny, opis matematyczny), wytrzymałość i odkształcenie betonu stężonego (wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie oraz przy oddziaływaniach wieloosiowych), trwałość, beton smozagęszczalny, estetyczne kształtowanie powierzchni betonu, beton lekki, włóknisty i ultrawysokiej wytrzymałości, rozwój normatywny.
Rozdział II zawiera wskazówki i wyjaśnienia do nowej normy DAfStb „Wodoszczelne budowle z betonu”. W podrozdziałach omówiono m.in. zakres stosowania, szczelność jako cechę użytkowalności, planowanie ze względu na zadania i wymagania, klasyfikację dotyczącą oddziaływania wody i potrzeb użytkowania, projektowanie, postępowanie w realizacji wymagań szczelności, miarodajne grubości warstw betonu, wymiarowanie i zbrojenie, elementy ścian i uszczelnianie spoin, wykonawstwo, zabezpieczanie rys oraz naprawę uszkodzeń; podano też kilka przykładów praktycznych.
Rozdział III dotyczy planowania i stosowania systemów zespolonych z betonu świeżego – w przypadku nieprzepuszczalnych konstrukcji z betonu. Ważniejsze podtytuły: aktualna sytuacja przepisów w Niemczech, mechanizmy działań, właściwości mechaniczne i fizyczne tworzyw, wskazówki do projektowania i przeroby na budowie.
Rozdział IV obejmuje prezentację powierzchniowych systemów ochronnych betonu. Rozważono m.in. ochronę i naprawę elementów betonowych, przepisy normy DIN 18532-6, urządzenia odwodnienia, zbiorniki wody pitnej, wieże chłodnicze i kominy, ochronę wód, zakłady przemysłowe mediów agresywnych, powłoki ochronne ze sztucznych żywic i budowle parkingowe.
Rozdział V dotyczy dyskusji problemów projektowania, a w szczególności nieliniowości, modelowania materiałowego, modelowania żelbetu z wykorzystaniem MES, a także idee bezpieczeństwa w obliczeniach nieliniowych, wraz ze wskazówkami do projektowania i wykonania tych obliczeń.
Rozdział VI wprowadza w nowatorskie projektowanie w ramach procesu BIM (Building Information Technology) – kreśląc metodykę postępowania i podając praktyczne przykłady. Podtytuły tego rozdziału: stan rozwoju BIM z pozycji nauki i techniki, BIM i prawodawstwo oraz aktualny stan praktyki BIM.
Rozdział VII ma szczególny charakter, ponieważ koncentruje się na dzisiejszych potrzebach podróży kosmicznych. Przedstawiono stosowne rozwiązania konstrukcyjne, podano wymagania i stosowne materiały oraz załączono rozważania na temat bezpieczeństwa; przybliżono też pewne przykłady praktyczne.
W tomie II ujęto rozdziały VIII ÷ XIII. Rozdział VIII dotyczy konstrukcyjnej ochrony przeciwpożarowej w budowlach z betonu. Można tu wymienić zagadnienia: wymagania ochrony przeciwpożarowej z prawnego punktu widzenia, klasyfikację ogniowego zachowania się budowli, ustalenia według eurokodów oraz ogniowe wymiarowanie różnych elementów z betonu zbrojonego i sprężonego. Podano też przykłady praktyczne.
Rozdział IX poświęcono betonowi poddawanemu działaniom wysokich temperatur oraz systemom ochrony przeciwpożarowej, łącznie ze sposobami ratownictwa w tunelach. Omówiono: oddziaływania termiczne na beton, z podkreśleniem roli receptury mieszanki betonowej, oddziaływania ogniowego na beton, a w tym – ich skutki w odniesieniu do charakterystyki betonu. Omówiono też koncepcje ratownictwa i działania zapobiegawcze.
Rozdział X obejmuje dane materiałowe w aspekcie potrzeb ochrony przeciwpożarowej, w tym dane dotyczące temperatury zapłonu i rozwoju pożaru.
Rozdział XI zawiera dyskusję problemu nacisków na deskowanie w przypadku pionowych i pochyłych elementów z betonu. Omówiono także wymagania dotyczące deskowaniom, nacisk betonu świeżego, numerycznie modelowanie i analityczne wyznaczanie tego nacisku, podając też przynależne uproszczone postępowania obliczeniowe.
Rozdział XII wprowadza w zagadnienia zmęczenia betonu. Określono zależności obciążenie – odkształcenie, wpływ różnych czynników na opór betonu w zjawiskach zmęczeniowych oraz omówiono modelowanie, próby badawcze i właściwe przepisy.
Rozdział XIII dotyczy norm przepisów szczegółowych.
Ze względu na swoją wyczerpującą i wielowymiarową aktualność, trzeba to dzieło uznać za kompleksowe i cenne. Powinno zainteresować również specjalistów w dziedzinie betonu w Polsce.
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Cywiński