KUHLMANN U. (red.): Stahlbau Kalender 2018 (Kalendarz budownictwa stalowego 2018). Ernst & Sohn, Berlin 2018. Stron X+1051, rysunków 960, tablic 132, pozycji piśmiennictwa 762. Cena 149,- euro.
Tegoroczna 20. edycja „Kalendarza” dotyczy projektowania i wykonawstwa konstrukcji zespolonych. Książka zawiera komentarz do uregulowań europejskich Eirokodu 4, wskazówki do konstruowania i wymiarowania dźwigarów i podpór oraz przegląd systemów i i odpowiednich połączeń. Została napisana przez 30 autorów z Niemiec i 3 z Luksemburga.
Książka zawiera słowo wstępne prof. Ulriki Kuhlmann – redaktora wydania, jedenaście rozdziałów głównych i bogatą listę haseł.
Rozdział 1. poświęcono normie DIN EN 1993-1-1 dotyczącej budownictwa stalowego. Zamieszczono komentarz do Eurokodu 3 – głównie w odniesieniu do podstaw projektowania dźwigarów, materiałów konstrukcyjnych i trwałości oraz stanów granicznych nośności i użytkowalności.
W rozdziale 2. omówiono szczegółowo zespolone ustroje nośne ze stali i betonu, w szczególności podstawy ich projektowania, materiały i ich połączenia, zagadnienie trwałości, oraz problematykę obliczeniową przy uwzględnianiu różnych wpływów, w tym skurczu, pełzania, temperatury oraz zjawiska rys w betonie. Załączono 4 przykłady liczbowe, obejmujące: jednoprzęsłowy dźwigar zespolony, dźwigar ciągły, słup zespolony i strop zespolony.
Rozdział 3 dotyczy wzorcowego przepisu zarządzenia „Techniczne postanowienia budowlane” oraz norm i aprobat w budownictwie stalowym.
W rozdziale 4. omówiono stropy zespolone w budynkach. Przedstawiono też szczegółowe zagadnienie dźwigarów zespolonych z dużymi otworami w środniku, a także wielozadaniowe systemy stropów – z odniesieniem się do spraw akustyki i temperatury, a także wpływów dynamicznych i ognioodporności.
Rozdział 5. dotyczy zachowania się materiałów konstrukcyjnych, głównie – betonu i stali, w podwyższonych temperaturach. Omówiono wymiarowanie według DIN EN 1–94-1-2 i sposobów uproszczonych, jak również – membranową pracę stropów. Załączono 2 przykłady liczbowe dotyczące zespolonego dźwigara i stropu.
Rozdział 6. zawiera wiadomości na temat słupów zespolonych, w tym – sprawdzanie ich stateczności w stanie naturalnym, podstawy użytkowalności w warunkach zjawisk skurczu i pełzania, ochronę ogniową, bezpieczeństwo zachowania zespolenia oraz konstrukcyjne kształtowanie i zagadnienia wykonawstwa.
W rozdziale 7. poruszono tematykę płaskich stropów zespolonych, w tym – wymiarowanie i konstruowanie dźwigarów typu ”Slim-Floor”. Omówiono obliczanie konstrukcji na etapie budowy i po jej ukończeniu, jak też w warunkach pożaru. Zaprezentowano odpowiednie rozwiązania praktyczne.
Rozdział 8. dotyczy przyłączeń stali i betonu (załączono przykład liczbowy), a rozdział 9. obliczeń węzłów sztywnych i podatnych. Zamieszczono przykłady praktyczne.
Rozdział 10. dotyczy mostów zespolonych o małej i średniej rozpiętości. Omówiono fazy projektowania i wykonawstwa, cykl życia mostu i jego wzmacnianie. Przedstawiono konkretne rozwiązania konstrukcyjne. Zaprezentowano też tzw. inteligentny most segmentowy. Wyrażono pogląd w odniesieniu do rozwoju mostów zespolonych w przyszłości.
Rozdział 11. zawiera zaktualizowane przepisy dla wykonania i zbudowania ustrojów stalowych według DIN EN 1090-2. Omówiono m.in. klasy i dokumentację wykonawstwa, produkty wyjściowe i sprawy identyfikacji, a także – różne etapy produkcji, zawierające cięcie i spawanie. Przedstawiono też problematykę badań nieniszczących.
Książka powinna zainteresować specjalistów budownictwa stalowego. Trzeba jednak zaznaczyć, że istnieje dziś, chyba nadmierny, trend „zaszufladkowania” wszelkiej wiedzy, w odniesieniu do każdego przypadku szczególnego. Dlatego książki będą „puchnąć”, a inżynierskie pomysły i rozwiązania coraz bardziej na tym ucierpią.
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Cywiński