HETTLER A., KURRER K.-E.: Erddruck (Nacisk gruntu). Ernst & Sohn, Berlin 2019. Stron XII+394, rysunków 245, tablic 10, pozycji piśmiennictwa 1023; cena 89,00 euro.
Celem książki jest zebranie wiedzy dotyczącej gruntu, jaką powinni mieć inżynierowie w specjalności mechanika gruntów i budownictwa podziemnego – jako projektanci i wykonawcy oraz specjaliści zarządzania w budownictwie. Podstawowa treść książki jest zawarta w osiemnastu rozdziałach. Rozdział 1. stanowi krótkie wprowadzenie do tematyki książki. W rozdziale 2. rozważono historię rozwoju w zakresie murów oporowych budownictwa fortecznego, teorię nacisku jako przedmiotu wiedzy wojskowej, rozszerzenie teorii Coulomba, przyczynek teorii ośrodków ciągłych, teorie nacisku stosowane w latach 1875–1900 oraz w okresach późniejszych. W rozdziale 3. omówiono metody wyznaczania nacisku gruntu, w tym metodę kinetyczną i metody statyczne oraz problematykę eksperymentów i pomiarów, a także metodę elementów skończonych (MES). W rozdziale 4. ujęto analizę płaskiego aktywnego nacisku gruntu, dotyczącą m.in. wielkopowierzchniowego obciążenia równomiernego i kohezji oraz poziomych obciążeń liniowych i pasmowych, a także rozkładu nacisków na ściany oporowe. Rozdział 5. zawiera wiadomości na temat nacisku gruntu w stanie spoczynku – w przypadku wielkopowierzchniowych obciążeń równomiernych, a także działających punktowo, liniowo i pasmowo, natomiast rozdziały 6.÷8. – na temat pasywnego nacisku gruntu oraz przestrzennego aktywnego i pasywnego nacisku gruntu. W rozdziale 9. Przeanalizowano wpływ lustra wody gruntowej na nacisk gruntu, w rozdziale 10. – naciski po zagęszczeniu gruntu, w rozdziale 11. – ściany oporowe kątowe, a w rozdziale 12. – naciski w silosach. Obciążeniom dynamicznym poświęcono rozdział 13., a przypadkom nadzwyczajnym – rozdział 14. W rozdziale 15. rozpatrzono przypadki „mobilizowania się”, czyli uaktywniania różnych rodzajów nacisków w gruncie. Rozdział 16. Zawiera wskazówki dotyczące stosowania różnych form teorii nacisku w gruntach, a rozdział 17. – przynależnej temu normy DIN 4085:2017-08. W rozdziale 18. Zamieszczono biogramy czterdziestu znamienitszych specjalistów w tej dziedzinie. W załącznikach A i B objaśniono stosowane w książce pojęcia, oznaczenia i nazwy oraz tabele nacisków gruntu.
Książka jest uporządkowanym, ambitnym kompendium w dziedzinie nacisków w gruncie. Z pewnością może zainteresować także czytelników w Polsce – zarówno inżynierów budownictwa, jak i studentów tej branży kształcenia politechnicznego.
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Cywiński