BĄBA W.J., MERCIK S.: Włodzimierz Burzyński. Życie i Dzieło. Wydawca – Stowarzyszenie Wychowanków Politechniki Śląskiej Oddział Budownictwa, Gliwice 2018 r.
Monografia ma 480 stron tekstu wzbogaconego licznymi fotografiami i skanami dokumentów dotyczących życia prywatnego oraz kariery naukowej i zawodowej Profesora Burzyńskiego. Została opracowana w ramach „Projektu obchodów stulecia odzyskania niepodległości”. Zawiera dedykację „Politechnika Śląska Pamięci Profesorów Lwowskich”.
Podstawową przesłanką opracowania monografii było możliwe najpełniejsze scharakteryzowanie postaci Profesora Burzyńskiego – wybitnego naukowca związanego z Politechniką Lwowską, a następnie Politechniką Śląską; eksperta, inżyniera projektującego i nadzorującego realizację innowacyjnych konstrukcyjnych rozwiązań mostów; cenionego dydaktyka wdrażającego w nauczaniu studentów – eksperyment naukowy; żołnierza i patriotę walczącego o wolność Ojczyzny, a także życzliwego i lubianego Człowieka oraz ojca rodziny i męża.
Czytelnik, który nie miał możliwości i zaszczytu osobiście poznać Profesora, z estymą może pochylić się nad wyjątkowymi Jego losami, obfitującymi w trudne i traumatyczne doświadczenia, w tym cierpienia fizycznego wynikającego z długotrwałej choroby, które były przyjmowane z łagodnością i cierpliwością, a także poznać podstawy wielu osiągnięć naukowych, zawodowych czy dydaktycznych, które poza talentem były efektem tytanicznej pracy i motywacji do działań dla dobra Ojczyzny i społeczeństwa.
Warto przytoczyć kilka wątków opisywanych w tekście książki, które pozwolą na nakreślenie kilku szczególnych cech tej Postaci.
Nauczyciele Profesora od początkowych etapów nauki zauważyli wyjątkowy talent i umiejętności – w zakresie nauk ścisłych – rozwiązywania trudnych zagadnień w sposób szybki i prosty, oparty na własnych spostrzeżeniach i koncepcjach rozwiązań. Studiując na I roku Oddziału Lądowego Wydziału Inżynieryi Szkoły Politechnicznej w Lwowie […] w czasie ćwiczeń ze statyki w ramach przedmiotu mechanika ogólna i techniczna, prowadzonego przez profesora Maksymiliana Tytusa Hubera, W. Burzyński ujawnił swoje nieprzeciętne uzdolnienia techniczne i matematyczne, niejako „lwi pazur” wybitnego studenta. Na ćwiczeniach ze statyki W. Burzyński w zaskakująco krótkim czasie wyznaczył siły występujące w prętach kratownicy, do której obciążenie zewnętrzne wprowadzono do węzłów łączących po 3 pręty. […] Zaproponowana przez W. Burzyńskiego metoda obliczeń bazowała na pomyśle wprowadzenia obciążeń próbnych. […] Obliczenia zajęły kilka minut, łącznie z wyznaczeniem stosunku obciążenia zewnętrznego rzeczywistego do próbnego, czyli skali sił. Według wspomnień syna Macieja Burzyńskiego, prof. M.T. Huber zaproponował pracę w katedrze W. Burzyńskiemu, natychmiast po tym zdarzeniu, a krzesło, stolik i trochę miejsca w pokoju w następnym dniu.
Należy nadmienić, że nauka i satysfakcja, jaką niewątpliwie Profesor czerpał z rozwiązywania skomplikowanych zagadnień w sposób nowatorski, nie przesłoniły potrzeby i motywacji do spełnienia patriotycznego obowiązku walki jako żołnierz – po zawieszeniu studiów – za Ojczyznę.
Szczególną cechą Profesora była dbałość o estetykę projektowanych konstrukcji i naturalne piękno wynikające z logiki ich ukształtowania w zgodzie z przenoszonymi obciążeniami. Projektując w 1933 roku żelbetowy most łukowy przez rzekę Sołę w Tresnej Czernichowie Profesor analizował rozwiązania przestrzenne mostów twierdząc: […] w mostach łukowych z pomostem dołem uderza nienaturalność, która objawia się tym, że obciążenie pomostu wspina się wieszakami na łuki, po to, by stąd czym prędzej wracać linią ciśnienia w dół fundamentów. W obiektach o pomoście górą wyczuwamy bardzo prosty charakter działania statycznego, polegającego na naturalnym spływaniu obciążeń z części wyższych za pośrednictwem niższych na ostateczną podstawę, jaką jest fundament [w „Czasopismo Techniczne”, nr 3/1936].
Profesor szanował i kultywował tradycję, w tym m.in. powierzając zrealizowane dzieła budowlane opiece świętych. W jednym z wieszaków środkowej części mostu przez Sołę została – w odpowiednio przygotowanej niszy – umieszczona figura patrona mostu Św. Jana Nepomucena.
Monografia zawiera opisy wielu ciekawych wydarzeń z życia Profesora, a także relacje i wspomnienia współpracowników, kolegów, przyjaciół i członków rodziny. Przedstawia w ujęciu chronologicznym najważniejsze osiągnięcia z różnych sfer aktywności naukowej, zawodowej, dydaktycznej, eksperckiej, organizacyjnej czy życia prywatnego rodzinnego i towarzyskiego.
Monografię można polecić szerokiemu gronu odbiorców, w tym pracownikom naukowym, dydaktycznym, studentom reprezentującym dyscypliny „inżynieria lądowa i transport” oraz „architektura i urbanistyka” uczelni technicznych, historykom, a także zainteresowanym wzbogaceniem wiedzy dotyczącej realiów funkcjonowania uczelni, prowadzenia badań naukowych czy prowadzenia inwestycji budowlanych w latach 1920–1970.
Autorzy monografii ze starannością dokonali kwerendy wielu dziesiątków dokumentów dotyczących genealogii i życia prywatnego rodziny Burzyńskich, wskazując tło budowania światopoglądu Profesora i szlachetności charakteru – cech podziwianych przez zwierzchników, współpracowników i kolegów, które powinny być w sposób szczególny – jako wzór do naśladowania –prezentowane również kolejnym pokoleniom.
Najcenniejszym i uniwersalnym przesłaniem książki, które bardzo subtelnie i umiejętnie zostało przekazane przez Autorów, jest wskazanie, że talent, ciężka praca, patriotyzm, szlachetność charakteru, bezinteresowność, skromność i życzliwość daje najzacniejsze efekty i buduje najtrwalszy pomnik w pamięci następnych pokoleń.
Książka jest niezwykle ciekawa, a ponadto atrakcyjnie i pięknie wydana.
Prof. dr hab. inż. Hanna Michalak